Kesin bir şey var: ‘Müslüman dünya’sı tam bir perişanlık içinde. Gerek siyasal liderlikler, halka rağmen sistemler, zihniyet ve aidiyet bakımından azınlık iktidarlarının dışa bağımlılıkları… Yaşanmakta olan birkaç yüzyıllık maddi kriz bilinç kaymasına, akıl tutulmasına, kimlik krizine dönüşmekte… DEVAMI>>>…

Posted under Dünya, Düşünce, Siyaset

Atılan her kimyasal bomba önce ruh kimyasını bozuyor Ortadoğu’nun… Irak Baas iktidarının başı Saddam’ın İran’a, Halepçe’de kendi vatandaşlarına karşı kullandığı kimyasallar binlerce insanı katletmekle kalmadı; sadece bedenlerimizi değil, akıl ve vicdan kimyamızı da tahrip etti. DEVAMI>>>…

Posted under Dünya, Düşünce, Siyaset

Toplumların hafızası var. Toprağın, coğrafyanın da bir hafızası var. Toplumun ve toprağın hafızası birleştiğinde ‘biz’ denilen ortak hafıza, varoluş ortaya çıkıyor.

Günlük ritüeller, köşe başında kendinden eser kalmayan bir mekan ismi, yapı, taş, türbe, tepe, olay vs. olabilir. Yahut ne din anlayışımıza ne modern hayata yakıştıramadığımız, anlamı zaten buharlaşmış, çoğu metaforik anlam dizgesinden habersiz kaldığımız ritüeller… Yok olmaya yüz tutsa da hayatın akışı içinde dönüşen, hatta modernleşen şehirli ritüellerle daha barışık haldeyiz. DEVAMI>>>…

Posted under Düşünce, Kültür

Türkiye’nin tarihsel tecrübesi, -yaşadığı travmalara rağmen- sadece bölgedeki ülkelere göre değil pek çok bölgesel güç konumundaki ülkelere göre de daha derin bir hafıza ve toplumsal olgunluk reflekslerine sahip olmayı gerektirir. Mesela Batı ile girdiği ilişki biçimi çok daha komplekssizdir Ortadoğu ülkelerine göre. Siyasal kriz anlarındaki toplumsal tepki veriş biçimimiz her şeye rağmen yüzlerce yılın imbiğinden geçen bir tecrübenin, soğukkanlılığın emarelerini taşır. Sadece tarihi tecrübeden ibaret değil toplumsal tepkileri belirleyen. Devlet-toplum ilişkisi, din, kültür, siyasete meşruiyet kazandıran değerler, bireyin otorite karşısında konumu gibi pek çok belirleyicinin oluşturduğu bileşkedir. Sadece sosyolojiye indirgenemeyecek farklı değer ve süreçlerin bileşeni şu anda ‘toplumsal hafıza’ dediğimiz anlamın içini doldurur. DEVAMI>>>…

Posted under Düşünce, Siyaset

Osmanlı tarihi ile metine dayalı ilişkimizin ne kadar kısıtlı ve de sorunlu olduğunu söylemeye gerek yok. Bu doğrudan ilişkisizlik sorunu sadece Osmanlı değil, Selçuklular başta olmak üzere Asya’dan Ortadoğu’ya, oradan Avrupa’ya yayılan koca bir mirasın kültürel metinleri için de geçerli. Dilin tabii sayılan değişim ve gelişim seyri içindeki zorluklar değil söz konusu olan. En alt düzeyde metinle doğrudan temas kuramama, yani okuyamama, ona yabancı kalma gibi temel sorunlarla karşı karşıya herhangi bir okuryazar. Medeniyet değiştirmek gibi bir toplum mühendisliğinin kendi kendini sömürgeleştirme travmasının kurbanıyız. DEVAMI>>>…

Posted under Dünya, Düşünce, Kültür

Kısa süren İhvan deneyiminin zorla kesintiye uğratılması, siyaset teorileri açısından da İslami siyaset anlayışı bakımından da siyasetin doğası, araçları, meşruiyeti üzerinde yeni tartışmalara kapı açtı. Her ne kadar şu anda yapılan tartışmalar tarafların kendi pozisyonlarını Mısır üzerinden tahkim etmeye yönelik polemik ağırlıklı olsa da siyaset, din/İslam, demokrasinin meşruiyeti ve kaynakları konusu daha çok tartışılacak. DEVAMI>>>…

Posted under Dünya, Düşünce, Siyaset

İnsan ve tabiat ilişkisinin aydınlanma felsefesinin açtığı kapıyla birlikte kırılmaya uğradığı söylenir. Modern insanın muhayyilesinde tabiat artık alt edilmesi gereken bir canavara dönüşmüştür. Tanrının yerine kendini koyan insan karşısında gördüğü tek somut ve maddi güç olan tabiata karşı savaş açarak işe koyulur. Tabiatla barışık, iç içe bir evren ve insan tasavvuru gitmiş; insan aklının sınırlarını keşfederek makine ile yendiği her tür aşkın anlamdan azadeleşmiş somut bir tabiat anlayışı gelmiştir. DEVAMI>>>…

Posted under Düşünce, Kültür

Onu birkaç kez sabahları erken sayılacak vakitte yakın zamanlarda boşaltılmış bir işyerinin önünde gördüm. Sanki yeni taşınacağı iş yerinde yapılacak tadilatları tarif ediyordu. İş yerinin önünde ileri-geri giderek yanındakilere bir şeyler anlatıyordu. Normalde hiç dikkatimi çekmeyecek olan bu sıradan hareketliliği farklı kılan, işveren olduğunu zannettiğim kişinin çarşaflı bir kadın olmasıydı. DEVAMI>>>…

Posted under Düşünce, Kültür

Mısır’daki darbeye ‘darbe’ demeyen Batı’ya yönelik eleştiriler bir hayli tutarsız. Batı’nın çifte standardı, demokrasi havariliği türünden yükselen itirazların, özellikle Batı ile hesaplaşma içinde olduğunu düşünenlerden yükseliyor olması işin ironik tarafı.

Evet, Batı’nın söylemi ile real politik tutumu arasında bir çelişki vardır ve hep olagelmiştir. Batı’dan en az birkaç yüzyıldır dayak yemekte olan bir coğrafyanın çocuklarının çifte standart keşfine çıkması, en azından hafiflik. DEVAMI>>>…

Posted under Düşünce, Siyaset

Anadolu’nun modern tarihi hep merkezden şekillendirildi. Bu merkezin sadece siyasal bir otorite olması gerekmiyor. Bu toprakların insanının nasıl düşüneceği, nasıl hayat süreceği, neye ne şekilde inanması gerektiği hep merkezden tayin edilmek istendi. ister siyasal merkez ister entellektüel merkez adına olsun sürekli bir gömlek biçildi Anadolu insanına…Çoğu kez dar geldi bu gömlek. Giydirilen deli gömleklerini farkettiği anda yırtmaya çalıştı. DEVAMI>>>…

Posted under Düşünce, Kültür